Η κοινωνική έκρηξη στην Αργεντινή προκάλεσε την πτώση του εκλεγμένου προέδρου Ντε λα Ρούα και του οικονομικού του υπουργού, Ντ. Καβάγιο. Όμως αυτό ήταν μόνο η αρχή.
Στην πραγματικότητα η κοινωνική δυσφορία έχει αρχίσει πολύ καιρό πριν, ήδη απ’ την εποχή της «αποκατάστασης της δημοκρατίας» στην δεκαετία του ’80. Ωστόσο ας δούμε τι συνέβη κατά την τελευταία περίοδο, που ξεκίνησε με τις εκλογές της 14ης Οκτωβρίου 1999. Σ’ αυτές το 40% του λαού έριξε «ψήφο-διαμαρτυρίας» με την μορφή λευκών ή άκυρων ψηφοδελτίων. Έτσι ένα μεγάλο μέρος ψηφοφόρων εξέφραζε την πλήρη αποστροφή του απέναντι στον παραδοσιακό δικομματισμό: τους περονιστές και τους ραντικαλιστές.
Ακόμη μια φορά η εκλεγμένη κυβέρνηση των ραντικαλιστών δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει την θητεία της κάτω απ’ την πίεση της αντιπολίτευσης των περονιστών. Ο Ντε λα Ρούα ακολουθώντας την πεπατημένη προχώρησε σε σοβαρά λάθη που τον απομόνωσαν ακόμη περισσότερο απ’ την εκλογική του βάση, αλλά ακόμη κι απ’ τους πολιτικούς του συμμάχους (UCR και Τrepaso). Ενώ οι συχνές παραχωρήσεις του σε ξένα κέντρα δεν βοήθησαν καθόλου στην αντιμετώπιση των οικονομικών δυσκολιών.
Πολλοί λόγοι για να εκραγεί μια χώρα…
Οι λόγοι της κοινωνικής έκρηξης είναι πολλοί:
q εκρηκτική ανεργία
q αυξανόμενη φτώχεια
q οικονομικά αδιέξοδα
q μεγάλη διαφθορά
q τεράστια πολιτική αναλγησία και κυνισμός
q συσσωρευμένη κοινωνική δυσφορία
q τρομακτική αβεβαιότητα
q αυξανόμενη βία.
Ωστόσο, η θρυαλλίδα που προκάλεσε τελικά την έκρηξη ήταν οι οικονομικές πολιτικές «αποφυγής της χρεοκοπίας», οι οποίες ξεκίνησαν με τη δέσμευση των αποταμιεύσεων και την τρομακτική έλλειψη ρευστού που επακολούθησε. Πράγμα που οδήγησε ακόμη και την μεσαία τάξη σε απόγνωση.
Μια μακρά περίοδος αδράνειας και επιφανειακής νηνεμίας, τελείωσε απότομα. Τώρα ο λαός είναι μονίμως στους δρόμους. Δεν ανέχεται πια τους διεφθαρμένους πολιτικούς, ούτε το διεφθαρμένο σύστημα διακυβέρνησης της χώρας. Το κεντρικό τους σύνθημα, φωνή απόγνωσης: Φτάνει, ως εδώ!
Εξασφαλίζοντας τα μεγάλα συμφέροντα
Πριν η κυβέρνηση ανακοινώσει την δέσμευση των αποταμιεύσεων και αρκετά πριν ξεκινήσει ο πανικός με τις τράπεζες, οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις της χώρας και κυρίως οι πολυεθνικές φρόντισαν να αποσύρουν το μεγαλύτερο μέρος των καταθέσεών τους σε δολάρια. Πληροφόρηση απ’ τα μέσα ή κίνηση αποσύνδεσης από μια οικονομία που πάει για φούντο; Μάλλον και τα δυό. Όπως και να ‘χει μόλις ολοκληρώθηκε αυτή η φυγή των δολαρίων, τότε και μόνο τότε ο κ. Καβάγιο και η κυβέρνηση προχώρησε στην υπογραφή του διατάγματος για περιορισμό των αναλήψεων σε ρευστό στα 250 πέσος την εβδομάδα ή 1.000 πέσος τον μήνα. Μ’ αυτή την απόφαση μπορεί να διέσωσαν τις τράπεζες απ’ την χρεοκοπία, αλλά οδήγησαν ακόμη και τα πιο ευκατάστατα στρώμματα του πληθυσμού στην απόγνωση.
Ο γνωστός δημοσιογράφος Χουάν Μοράλες υπενθύμισε: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχασαν στα 1930 το 20% των αποταμιεύσεων τους στην διάρκεια 2 ή 3 χρόνων. Εμείς έχουμε χάσει το 24% σε 6 μήνες…». Το 80% των αποταμιεύσεων που δεσμεύτηκαν ήταν κατώτερες των 20.000 δολαρίων. Η μεσαία τάξη έχασε τις αποταμιεύσεις της και οδηγήθηκε σε πλήρες αδιέξοδο.
Ο Ροβέρτο Τίτο Κόσσα, 67 χρονών, γνωστός δημοσιογράφος και συγγραφέας θεατρικών έργων δήλωνε χαρακτηριστικά: «Το 1970 ήμασταν 22 εκατομμύρια [κατοίκων], απ’ τα οποία 2 εκατομμύρια ήταν φτωχοί. Σήμερα είμαστε 36 εκατομμύρια άνθρωποι εκ των οποίων 12 εκατομμύρια φτωχοί…».
Ο περονιστής Ντουάλντε μπροστά σ’ αδιέξοδο…
Τις πρώτες μέρες του Ιανουαρίου 2002, ο Εντουάρντο Ντουάλντε επιλέγει ως νέος πρόεδρος της χώρας απ’ το κόμμα των περονιστών. Τις παλιές εποχές του περονισμού (γύρω στα 1940-1955) εξακολουθούσε να υπάρχει ακόμη σημαντικός εθνικός πλούτος, που αν και βρισκόταν στα χέρια της ντόπιας πλουτοκρατίας, έδινε την δυνατότητα στον Περόν να ασκήσει πολιτικές διάχυσης της ανάπτυξης σ’ όλα τα κοινωνικά επίπεδα της οικονομίας. Αξιοποιώντας μάλιστα και τις ευνοϊκές συνθήκες που βρέθηκε η χώρα αμέσως μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο.
Στις μέρες μας, όμως, μετά από απανωτές ιδιωτικοποιήσεις και απελευθερώσεις αγορών, το μεγαλύτερο μέρος του εθνικού πλούτου της χώρας έχει ξεπουληθεί σε ξένα συμφέροντα, κυρίως σε πολυεθνικές απ’ τις ΗΠΑ. Σ’ αυτές τις συνθήκες ο Ντουάλντε πρέπει να αντιμετωπίσει τις κινητοποιημένες μάζες με μόνο εφόδιο κάποια στεγνά νομισματικά μέτρα. Καμμιά νέα ιδέα, καμμιά ριζοσπαστική στροφή, καμμιά συνολική πολιτική διεξόδου. Οι μάζες που βρίσκονται στον δρόμο γνωρίζουν πολύ καλά ότι το πρόβλημα δεν ξεπερνιέται με αλλαγή «μοντέλου διαχείρισης» και μάλιστα απλά σε νομισματικό επίπεδο, αλλά με μια εκ βάθρων ανασυγκρότηση της οικονομίας, της κοινωνίας και της πολιτικής.
Όμως υπάρχει κάποιος, κάποιο κόμμα, κάποια πολιτική δύναμη που μπορεί να ηγηθεί αυτής της αναγκαίας πολιτικής διεξόδου; Σίγουρα δεν υπάρχει απ’ την πλευρά του παραδοσιακού δικομματισμού. Το ίδιο δεν υπάρχει κι απ’ την πλευρά της αριστεράς, μιας και οι δυνάμεις της – όσο «πούροι επαναστάτες» κι αν εμφανίζονταν παλιότερα – εξαρχής φρόντισαν να κουρνιάσουν στο περιθώριο και να περιμένουν τους άλλους, το ίδιο το σύστημα, να βγάλει τα κάστανα απ’ την φωτιά, να αποκαταστήσει από μόνο του την ισορροπία του. Απ’ ότι φαίνεται στο μόνο που μπορεί να ελπίζει κανείς είναι στην ενότητα δράσης των ίδιων των μαζών, που θα τους επιτρέψει να προχωρήσουν αποφασιστικά στο επόμενο βήμα, να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου